Sorularla Teknoloji ve Tasarım Öğretim Programı

SORULARLA TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

Programın yapısı nasıl?
Program “düzen”, “kurgu” ve “yapım” olmak üzere üç kuşaktan oluşmaktadır. Kuşaklar her yıl tekrarlanmaktadır. Kuşaklar içinde her yıla özgü odak noktaları belirlenmiştir. Bu odak noktalarında belirlenen kazanımlara yönelik grup ve bireysel etkinliklere yer verilmiştir. Kuşak içinde sarmal bir yapı vardır.

“Kuşak” kavramı nedir?
Birbiriyle ilişkili odak noktaları ile beceri, kavram ve değerlerin bir bütün olarak görülebildiği öğrenmeyi organize eden yapıdır. Örneğin: bir bütünü tamamlayan ve üç farklı retken oluşan gökkuşağına benzetilebilir.

“Odak Noktası” kavramı nedir?
Aynı kuşağın farklı sınıflarda sınıf seviyelerine göre değişik ve aşamalılık gösteren ilgili anlayış, kavram ve becerilerin bir arada verildiği anlamlı bütünlerdir.
Odak noktalarının sınıf ve kuşaklara göre dağılımı nasıl?

Programın Vizyonu nedir?
Öğrencileri, içinde yaşadığı toplumun yarınını daha yaşanabilir hale getirmek, yaşadığı çevreyi geliştirmek, güzelleştirmek için gözlem yapan, inceleyen, sorunların farkına varan, sorgulayan, çözümler üreten, yaratıcı ve hayal gücü gelişmiş, düşüncelerini kurgulayarak ifade edebilen, girişimci, değişim ve gelişime açık sorumluluk bilinci gelişmiş bireyler olarak topluma kazandırmak.

Diğer derslerin öğretim programlarından ayrılan en belirgin özelliği nedir?
Temel bir konu öğretimi yoktur. Belirlenen odak noktalarına yönelik etkinliklerle yapılacak bir öğretimi amaçlamaktadır. Etkinlikler programda verilen uygulama esasına göre gerçekleştirilecektir. Yazılı sınav yapılmayacaktır. Bireysel etkinlikler öğrencilerin kendi istek ve merakları doğrultusunda yapılacaktır. Konu alanı sınırlaması yapılmayacaktır. Ayrıca yaratıcı düşüncelerini uyarıcı etkinlikler, bilim insanlarının biyografisi, tasarım ve buluş hikayelerine yer verilmiştir.

Kuşaklar içinde nasıl bir sarmallık vardır?
Düzen kuşağında öğrenciler; temel tarsım kavramlarının farkına vararak 6. sınıfta hazır birimden özgün bütünler oluştururlar. 7. sınıfta değişkenliği olmayan geometrik şekillerden birimler oluşturarak bütüne giderler. 8. sınıfta ise yine değişkenliği olmayan geometrik şekilleri kullanarak birim elde ederek birimlerden düzen oluşturma sürecinde renk ve yön kavramlarını yansıtan uygulamalar yaparlar.
Kurgu kuşağında öğrenciler: merak ve hayal ettikleri ile değişmeyi, gelişmeyi ve kolaylaştırmayı düşündüklerinden yola çıkarak 6. sınıfta yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini kurgularlar. Fikirlerini yazarak ve çizerek ifade ederler. 7. sınıfta çözüme yönelik düşüncelerindeki değişimi ve gelişimi fark ederek kurgularını başkalarının doğru anlaması için gerekli özellikte çizerek ve yazarak ifade ederler. 8. sınıfta ise düşüncelerini ifade eden kurgularını nasıl yasal koruma altına alacaklarını göz önüne alarak yazarak ve çizerek ifade ederler.
Yapım kuşağında öğrenciler: çözüme yönelik düşüncelerini ve geliştirdikleri becerilerini somut bir ürünle ortaya çıkarırlar. 6. sınıfta sorunun tanınması ve çözümün gerçekleştirilmesinde tasarım sürecini kavrarlar. 7. sınıfta bireysel tasarım süreçlerini gerçekleştirirler. 8. sınıfta tasarımlarını tanıtmaya (inovasyon) yönelik etkinlikler planlayarak gerçekleştirirler.

Kuşaklar içinde yer alan etkinlikler nasıl ve nerede gerçekleştirilecektir?
Her kuşağın bireysel etkinliklerine geçmeden önce sınıf içi grup etkinlikleri programın öngördüğü şekilde yapılacaktır.
Düzen kuşağındaki bireysel etkinlikler sınıf içinde yapılacaktır. Kesinlikle öğrencilerin evde yapmasına izin verilmeyecektir.
Kurgu kuşağındaki bireysel etkinliklerde yapılan çalışmalar ders saatleri dışında da yapılabilir ancak yapılan çalışmalar haftalık olarak sınıfça paylaşılacak ve her aşaması tartışılacaktır. Öğrencilerin başlangıçta taslak olan çalışması sınıf içinde yapılacak sorgulamalarla geliştirilecektir.
Yapım kuşağında öğrenciler tasarım sürecindeki aşamalarında gerçekleştirmede rehberlik yapılır. Tasarımlarını gerçekleştirmede işlikteki imkânlarda müşterek yararlanır. Tasarımın yapımında öngördüğü özel işlemler için çevrenin imkanlarından faydalanılır. Öğrenciler kuşaklarda ortaya çıkan ürünlerini teknoloji ve tasarım panosunda sergilemeleri için cesaretlendirilecektir.

Tasarım günlüğü nedir?
Öğrencilerin etkinliklerini gerçekleştirmede yaşadıkları süreci yazdıkları defter, dosya vb. içerikli eşyalardır. Öğrenciler haftalık olarak yaptıkları çalışmaları, düşüncelerini, duygularını birkaç cümle ile ifade ederler. Ayrıca ulaştıkları kaynaklardan elde ettikleri verileri buraya kaydedebilirler veya fotoğraflarını yansıtabilirler. Öğrenciler günlüklerini oklu dışında doldurabilirler. Tasarım günlüğü öğrencilerin etkinlik süreçlerinin değerlendirilmesinde ve gözlemlenmesinde önemli ipucu verir ayrıca tasarımın ortaya çıkmasındaki hikayeyi yansıtır. Öğrenciler bireysel etkinliklerde yaşadıkları süreci tasarım günlüklerine kaydederler. Günlükler haftalık olarak takip edilir.

Sınıflar gruplara ayrılacak mı?
Sınıflar teknoloji ve tasarım dersi öğretim programının hedeflenen amaçlara ulaşması için bu derste gruplara ayrılır. Bu ders için öğrenci sayısı 25’ ten fazla olan sınıfların sayıca 20 kişiyi geçmeyen eşit gruplara ayrılır. Kız ve erkek öğrenciler gruplara dengeli olarak dağıtılır. Gruplardaki öğrencilerin sayısal dağılımı birbirine eşit veya denk olur.

Gruplar arasında dönüşüm olacak mı?
Hayır. Her gruptan bir alan öğretmeni sorumlu olur ve yıl sonuna kadar dönüşüm yapılmaz. Gruplarda eş zamanlı olarak aynı öğretim programı yürütülür. İşlikler dönüşümlü olarak kullanılır.

Şube sayısının az olduğu okullarda gruplar ve dersler nasıl düzenlenir?
Grup oluşturmada esas olan sınıftaki öğrenci sayısıdır. Grup oluşturmak için yeterli sayıda öğrenci olan sınıflar gruplara ayrılır. Grupları okulun teknoloji ve tasarım öğretmeni ile aynı eğitim bölgesinde bulunan başka bir okulun teknoloji ve tasarım öğretmeni eş zamanlı olarak paylaşırlar. Uygun branş öğretmeni bulunmadığı durumlarda okul idaresi ve ilçe milli eğitim müdürlüğü gerekli tedbirleri alır.

Bu dersin kitabı, öğrenci kitabı olacak mı?
Hayır. Teknoloji ve tasarım dersi için herhangi bir ders kitabı, kaynak kitap vb. kullanılmayacaktır. Özellikle öğrencilerin tasarım etkinlikleri için önceden kurgulanmış örnek projelerin kaynak kitaplarda yer alması ve öğrencilerin bu projeleri hiçbir sorgulama yapmadan gerçekleştirilmesi öğretim programının öğrenci beklentileri ile çelişmektedir. Bütün iş ve işlem basamaklarını planlandığı, araç, gereç vb. bilgilerin belirlendiği hazır projeler teknoloji ve tasarım dersi kapsamında öğrencilere yaptırılmayacaktır. Öğrenciler tasarımını programda ön görülen etkinliklere göre gerçekleştireceklerdir. Öğretmenlere öğretim programının uygulanmasında yardımcı olmak amacıyla özel ihtisas komisyonunca kılavuz kitap hazırlanmış ve ilköğretim genel müdürlüğü tarafında basım ve dağıtım işlemleri yürütülmüştür.

Öğrenciler tasarımlarını gerçekleştirmede gerekli bilgilere nasıl ulaşacaklar?
Bu dersin öğretim programında öğretmenlerden beklentiler açıklanmıştır. Öğretmen bireysel etkinlerde öğrencilere bilgilere ulaşmada rehberlik edecektir. Öğrenci ihtiyaç duyduğu bilgiyi öğretmenlerinin rehberliğinde kendisi inşa edecektir. Bu amaçla öğrenciler; internet TÜBİTAK yayınları, TPE, KOSGEP, işyeri gezi, diğer zümre öğretmenleri, ilgili meslek uzmanları ve öğretmenlerinin vereceği bilgi kaynaklarından yararlanacaktır.

Yaratıcılığı tetikleyen etkinlikler ne zaman uygulanacak?
Program ekinde verilen bu bilgiler öğrencilerin bireysel etkinliklerine başlaman önce 10’ar dakika süre ile uygulanacaktır. Ayrıca çözüme yönelik düşüncelerin gelmediği durumlarda bu kısa süreli etkinlikler yapılır. Bunun süresi ve zamanlaması ders öğretmeni tarafından belirlenecektir.

Bilim adamlarının biyografisi ve tasarım ve buluş hikâyeleri sınıfla ne zaman paylaşılacak? Öğrenciler bu bilgilerden sorumlu olacaklar mı?
Program ekinde yer alan bu bilgiler dersin ve öğrencilerin durumu dikkate alınarak ders içinde istenilen bir zaman diliminde öğrencilerle paylaşılacaktır. Amaç öğrencilerin öz güvenlerini arttırmaktır. Ben de yapabilirim duygusunu tetiklemektir. Bu bilgilerin öğrenimiyle ilgili öğrencilerin bir sorumluluğu yoktur.